Blog

Jij bent niet te vertrouwen! Of toch wel?

Een blog over vertrouwen. De basis voor het werk van de mediator. Een rol die Sietske van WeDo Legal met veel passie en intrinsieke motivatie uitoefent. In deze blog lees je wat een mediator doet, hoe belangrijk vertrouwen tijdens het proces is en wat de rol van de mediator is om vertrouwen te herstellen.

Wat is vertrouwen?
Vertrouwen wordt vaak ervaren als een gevoel of een emotie, maar is dat in feite niet. Wat is het wel? Definities zijn “geloven dat iemand eerlijk is”, “iemand betrouwbaar achten” en “geloven dat iemand doet wat verwacht mag worden”. Maar hoe zien we vertrouwen binnen mediation? Daar definiëren we vertrouwen als het resultaat van de interactie tussen mensen, met de volgende vijf bouwstenen:

Vertrouwen in jezelf dat je risico kunt nemen, ook al ben je afhankelijk van de ander;
Voldoen aan elkaars verwachtingen;
Rekening houden met elkaars belangen en behoeften;
Beschikken over capaciteiten die nodig zijn om afspraken na te komen;
De intentie hebben om afspraken na te komen.

Heb je een conflict? Dan zijn vaak een of meer van deze bouwstenen van vertrouwen afwezig of beschadigd. In sommige gevallen zijn enkele bouwstenen aanwezig, maar niet allemaal. Dat zorgt voor verwarring binnen de relatie en dat kan leiden tot wantrouwen. Een van de vele voorbeelden waarvoor mediation helpend kan zijn is een conflict over de samenwerking van vennoten binnen een VOF of bestuurders binnen een BV.

Wat doet een mediator?
Een mediator begeleidt, geheel onafhankelijk, twee partijen in conflict naar een gezamenlijke oplossing. Een mediator wordt aangesteld door beide partijen. De mediator is de facilitator in het gesprek en is altijd neutraal en onafhankelijk. Het proces met een mediator begint vaak met een kort 1-op-1 intake gesprek waarin niet ingegaan wordt op details van het conflict, maar waarin het conflict wordt geschetst. Met deze input kan een mediator de inschatting maken of mediation nuttig is in het betreffende conflict. Het delen van informatie en details volgt later in gesprekken waarbij alle partijen aanwezig zijn. Een mediator heeft een neutrale rol en geen belang bij de specifieke uitkomst van het conflict. Wat is het belang van de mediator dan wel? Onder meer ervoor zorgen dat beide partijen weer op elkaar durven en kunnen vertrouwen. Vervolgens kunnen partijen de mogelijke oplossingen van hun conflict onderzoeken.

Hoe herstel je het vertrouwen?
Dat doe je door samen met alle partijen te onderzoeken welke bouwstenen van vertrouwen missen. In gesprek met elkaar én de mediator achterhaal je informatie over de verschillende bouwstenen. In veel gevallen gaat het mis bij de bouwstenen 2 en 3. De ervaring leert dat beide partijen vaak onvoldoende of onduidelijk elkaars verwachtingen uitspreken en vervolgens handelen vanuit aannames. Partijen zijn er vaak van overtuigd dat zij wel degelijk rekening houden met de belangen en behoeften van de ander. De verontwaardiging is dan ook groot als de ander zich ‘anders’ gedraagt en er een conflict ontstaat. Vaak blijkt er te weinig kennis over elkaars behoeften en belangen en dus over de wederzijdse verwachtingen.

Als partijen weten waar het mis gaat, wordt het tijd om te onderzoeken of herstel van vertrouwen mogelijk is en daarin is de mediator een essentieel onderdeel. In dat kader zijn drie aspecten van belang:

Het nakomen van afspraken die afgedwongen kunnen worden.
Het kan helpen om afspraken te maken die feitelijk of in rechte afdwingbaar zijn. Daarmee geef je de betrokkenen een zekere mate van waarborg. Naarmate meer afspraken worden nagekomen zonder het toepassen van een sanctie, groeit het vertrouwen.
Kennis over elkaar delen.
Het valt bij zakelijke mediations op dat partijen vaak maar weinig van elkaar weten en veel aannames over elkaar hebben ontwikkeld. Hierdoor hebben zij een vertekend beeld van elkaar gekregen. Dit kan hersteld worden door kennis over elkaar uit te wisselen. Daarvoor gelden weer drie aspecten namelijk:
a) Informatie: Hoe meer je over iemand weet, hoe beter je het gedrag van iemand kunt plaatsen;
b) Voorspelbaarheid: Als je weet welk gedrag de ander in bepaalde situaties steeds vertoond, draagt dat bij aan de betrouwbaarheid.
c) Herhaaldelijke interactie: Blijf met elkaar in contact om te weten wat er speelt en om elkaars gedrag te leren kennen.
Kennis delen van elkaars waarden en normen.
Dit kan leiden tot een nieuwe basis voor afspraken, het besef dat samenwerking onmogelijk is, maar ook tot afspraken waarbij elkaars waarden en normen geaccepteerd en gerespecteerd worden.

En tóch vertrouw ik je niet (meer)!
De rol van een mediator is waardevol, maar leidt niet altijd tot de gewenste oplossing. Het komt zeker voor dat partijen elkaar blijven wantrouwen, ondanks vernieuwde inzichten en informatie. Dan zijn er nog twee mogelijkheden. Ofwel partijen onderzoeken met hoeveel wantrouwen ze wél samen verder kunnen (want soms moet de relatie met elkaar voortgezet worden). Ofwel partijen nemen afscheid van elkaar, bij voorkeur vanuit een prettige basis, dus zonder onbegrip en wrok. In het geval van afscheid of hernieuwing van afspraken kan een mediator ook juist ondersteunend zijn in het proces.

Heeft u een conflict met een zakelijke partner en overweegt u juridische stappen? Wellicht is een mediator iets voor u. Wilt u meer weten over wat mediation inhoudt en hoe het proces verloopt? Neem dan contact op met Sietske Hubens – van de Loo via hubens@wedo-legal.nl of +31 (0)6 – 21 63 82 84.

Meer blog