Het heimelijk opnemen van gesprekken toegestaan? JEIN!

Strafbaar
Indien je zelf geen deelnemer bent aan het gesprek, mag je een gesprek niet heimelijk opnemen. Het is zelfs strafbaar! Art. 139a lid 1 van het Wetboek van Strafrecht bepaalt dit voor het opnemen in huis, een besloten lokaal of erf. Hierop staat zes maanden cel of een boete van 20.500 euro. Ook het heimelijk opnemen van een gesprek buiten een woning, besloten lokaal of erf is niet toegestaan (art. 139b lid 1 Wetboek van Strafrecht). Hierop staat drie maanden cel of een boete van 8.200 euro.

Toelaatbaar
Wordt voor of bij het begin van het gesprek aangekondigd dat een gesprek wordt opgenomen, wat bijv. vaak gebeurt door een afdeling klantenservice, dan is dit toegestaan.

Ben je deelnemer aan een gesprek, dan mag je wél een gesprek heimelijk opnemen (of een ander opdracht geven het gesprek op te nemen), ook als je het opnemen tevoren niet hebt medegedeeld aan jouw gesprekspartner(s). Dan ben je niet strafbaar.

Bruikbaar
Ook al heb je het gesprek opgenomen, dan wil dat niet zeggen dat je de opname zonder meer kunt gebruiken.  Openbaarmaking van het gesprek kan onrechtmatig zijn tegenover jouw gesprekspartner. Zijn privacy kan geschonden worden en er moet een goede reden zijn om daarop een inbreuk te maken. Denk hierbij aan de situatie dat jouw gesprekspartner jou bedreigt.

Deze week las ik een uitspraak van de Rechtbank Rotterdam over een door de werkgever ingediend verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst vanwege een ernstig verstoorde arbeidsrelatie.  In deze kwestie had een werknemer langdurig heimelijk geluidsopnames gemaakt van gesprekken met management, collega’s en relaties van de werkgever, nadat de werkgever de werknemer herhaaldelijk op zijn functioneren had aangesproken. De geluidsopnamen gebruikte de werknemer als dreigmiddel richting zijn werkgever. De werknemer voelde zich ‘besodemieterd’ door de  werkgever. De kantonrechter maakte er korte metten mee. Hij ontbond de arbeidsovereenkomst vanwege een verstoorde arbeidsrelatie en kende geen billijke vergoeding toe, nu de verstoring van de arbeidsrelatie in overwegende mate aan de werknemer te wijten was.

Ethisch en wenselijk?
Is het heimelijk opnemen ethisch? Dat is niet met een simpel ‘ja’ of ‘nee’ te beantwoorden. 

Voor mij als advocaat is het in ieder geval niet toegestaan om heimelijk gesprekken op te nemen.

Het voelt in ieder geval niet prettig, zo weet ik ook uit eigen ervaring, als je er achter komt dat een gesprek waaraan je hebt deelgenomen, door een ander heimelijk is opgenomen; ook al heb je geen rare of ontoelaatbare uitlatingen gedaan.